بخش اصلی و حائز اهمیت انتخاب رشته، اولویت بندی انتخاب رشته است. یک چیدمان خوب می تواند قبولی بهتری را سبب شود. بر خلاف پیام هایی تبلیغاتی کذبی در زمان انتخاب رشته که می گویند با هر رتبه ای پزشکی قبول شو! اولویت بندی انتخاب رشته به شیوه ی اصولی، موجب می شود که با رتبه ای که کسب کرده اید بهترین قبولی را به دست آورید.
نکته اصلی اولویت بندی و چیدمان کد رشته ها این است که داوطلب باید بین رشته مورد علاقه، دانشگاه، دوره و شهر به انتخاب دست بزند.
اولویت بندی رشته ها
بهتر است در قدم اول رشته های مورد علاقه خودتان را اولویت بندی کنید. و در کنار توجه به رشته های اصلی، در یابید که چه رشته ای بیشتری شباهت و هماهنگی را با رشته مورد علاقه شما دارد، و آن را در لیست اولویت بندی رشته های خودتان قرار دهید.
اولویت بندی دوره ها
دوره های دانشگاهی شامل دوره روزانه، دوره شبانه، دوره پردیس خودگردان و پیام نور و غیر انتفاعی است. مسلما در انتهای تمامی انتخاب رشته ها، باید کد رشته های پیام نور و غیر انتفاعی برای اطمینان بیشتر قرار بگیرد. دوره روزانه هم که مسلما ترجیح تمامی داوطلبان کنکور سراسری می باشد. اما انتخاب دوره شبانه و پردیس خودگردان بستگی به شرایط مالی خانواده ها دارد.
در دسته بندی دوره ها بین دوره روزانه در شهرستان و دوره شبانه در شهر خودتان، باید به این نکته توجه داشته باشید که هزینه زندگی در شهر دیگری اعم از رفت و آمد و مواد غذایی و خوابگاه و غیره، برابری می کند با شهریه دوره شبانه در دانشگاه شهر خودتان.
این نکات مهم و ظریف در اولویت بندی انتخاب رشته، توسط مشاور انتخاب رشته باید با شما مطرح شود تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید.
اما مسلما هزینه دوره های پردیس خودگردان به قدری زیاد است که فقط انتخاب افرادی است که می توانند هزینه های آن را متقبل شوند. بنابراین انتخاب در شهر خودتان و یا سایر شهر ها تفاوتی پیدا نمی کند.
اما توصیه می کنم که اگر این دوره را در انتخاب رشته خودتان وارد کردید، حتما شهر های اطراف محل زندگی را نیز جزو انتخاب های خود قرار دهید.
اولویت بندی دانشگاه ها
معمولا در انتخاب دانشگاه ها در زمان انتخاب رشته سراسری و آزاد دو دسته دانش آموز داریم. دسته اول افرادی هستند که رتبه علمی دانشگاه برای آنها اهمیت بسیاری دارد؛ ولی توجهی به اینکه آن دانشگاه در کدام شهر قرار دارد، ندارند. این دسته باید در انتخاب رشته خودشان دانشگاه شیراز را به دانشگاه ایران و یا دانشگاه البرز ترجیح دهند. اما دسته دوم افرادی که هم به رتبه بندی دانشگاه علاقه دارند و هم مسافت شهر برایشان مهم است، که در این موقع مشاور انتخاب رشته حاذق و با تجربه باید چیدمانی انجام دهد که هم رتبه دانشگاه را در بر بگیرد، و هم شهر و مسافت و فاصله را. اولویت بندی انتخاب رشته یکی از حساس ترین مراحل در انتخاب رشته کنکور می باشد.
اولویت بندی دوره های دانشگاهی بر اساس رتبه علمی مدرک تحصیلی
1) دوره روزانه
2) دوره شبانه
3) دوره پردیس خودگردان
4) دوره غیر انتفاعی
5) دوره پیام نور
6) دوره مجازی
اولویت بندی شهرها
اگر می خواهید برای تحصیل به شهر دیگری بروید، در ابتدا باید راجع به آن شهر تحقیقات لازم را انجام دهید. اول از همه باید از وسیله حمل و نقل عمومی در آن شهر مطلع شوید و جاده های شهر مورد نظر در زمستان را مورد بررسی قرار دهید. امکانات رفاهی دانشگاه شهر مورد نظر مثل خوابگاه و غیره را بررسی کنید. مثلا دانشگاه زنجان علی رغم آنکه دانشگاه خوبی است، اما تعهد ارائه خوابگاه حتی برای دانشجویان دوره روزانه را نیز ندارد.
همچنین موقعیت جغرافیایی شهر و وضعیت زندگی در شهر مورد نظر را حتما مورد بررسی قرار دهید.
نحوه چیدمان انتخاب رشته
برای داشتن یک انتخاب رشته خوب، باید دانش آموز در ابتدا به صورت جداگانه اولویت رشته و شهر و دوره و دانشگاه را در برگه های جدا یادداشت کند. سپس با توجه به دفترچه انتخاب رشته کنکور، مشخص کند که رشته های مورد علاقه او در کدام دوره ها و کدام دانشگاه ها ارائه می شود، و تمامی آنها را یادداشت نماید. سپس نحوه اولویت بندی انتخاب رشته به شرح زیر می شود:
1- رشته مورد علاقه در دوره روزانه شهر محل سکونت
2- رشته مشابه رشته مورد علاقه در دوره روزانه شهر محل سکونت، و یا رشته مورد علاقه در دوره شبانه
*در مرحله دوم خیلی مهم است این موضوع در نظر گرفته شود که دانش آموز می خواهد حتما در دوره روزانه پذیرفته شود و هزینه شهریه برای او مهم است، و یا حتما می خواهد در رشته مورد علاقه خود پذیرفته شود و شهریه اهمیت ندارد.
3- رشته مورد علاقه در دوره شبانه و یا رشته مورد علاقه در دوره پردیس خودگردان
4- رشته مشابه رشته مورد علاقه در دوره شبانه و یا رشته مورد علاقه در شهرستان
*در مورد چهارم هم باید دید که دانش آموز تا چه حد حاضر است برای رشته دلخواهش از شهر خودش دور شود. اگر واقعا به رشته فیزیوتراپی علاقه دارید تمایل دارید به شهر اصفهان هم بروید؟ و یا ترجیح می دهید که رشته کاردرمانی در شهر تهران را انتخاب کنید؟؟
تمامی این موارد و اولویت بندی ها باید در جلسه مشاوره انتخاب رشته با مشاور مورد بررسی قرار بگیرد.
اشتباهات در انتخاب اولویت بندی انتخاب رشته
در انتخاب رشته کنکور، متاسفانه برخی از اشتباهات و تصمیمات احساسی، می تواند نتیجه یک عمر تلاش تحصیلی داوطلب را از بین ببرد. از این رو برخی از اشتباهات متداولی که در زمان انتخاب رشته رخ می دهد را با هم بررسی می کنیم، تا شما از آنها آگاه شوید و مراقب باشید که این مشکلات در انتخاب رشته شما اتفاق نیفتد.
1- انتخاب سایر شهر ها بدون توجه به مسیر رفت و آمد، امکانات رفاهی مثل خوابگاه، وسیله رفت و آمد و غیره
خیلی وقت ها دانش آموزان بعد از قبولی در یک دانشگاه در یک شهر دیکر تازه به فکر تحقیق در مورد آن شهر و دانشگاه می افتند. اما تمامی این تحقیقات باید قبل از انتخاب رشته صورت بگیرد.
2- توجه به امکان ادامه تحصیل در هر رشته
مثلا رشته هوشبری فقط مقطع کارشناسی دارد و دانشجو برای ادامه تحصیل باید وارد سایر رشته ها شود. مسلما آگاهی از این مسائل قبل از اولویت بندی انتخاب رشته بسیار مهم است.
3- امکان تصحیح انتخاب های اشتباه وجود ندارد!
خیلی از دانش آموزان به امید کارنامه سبز انتخاب رشته می کنند این در حالی است که طی سال های اخیر دیگر کارنامه سبز به داوطلبان ارائه نمی شود. از این رو در زمان انتخاب رشته و چیدمان کد رشته های خود دقت کافی را داشته باشید، چرا که امکان تغییر آن در زمان اعلام نتایج وجود ندارد.