تحصیل در دانشگاه فرهنگیان از جمله گزینههای ایدهآل برای قبولی در کنکور سراسری است. آموزش و پرورش برای تربیت معلمین جوان و آیندهدار خود دانشگاه جداگانهای را تأسیس کرده که پذیرش آن از طریق کنکور سراسری و زیر نظر سازمان سنجش انجام میشود. پذیرفته شدگان در دانشگاه فرهنگیان از همان آغاز تحصیل استخدام شده و حتی حقوق میگیرند. از طرفی تضمین شغلی آنها در آینده فراهم است و قرار است تا خیلی زود به معلمین آگاه و کاربلد در سازمان آموزش و پرورش تبدیل شوند. همین نکات کافی است تا تحصیل در دانشگاه فرهنگیان مورد توجه خیلی از کنکوریها قرار بگیرد. در این مقاله از تیم رتبه شو به بررسی کامل نحوه پذیرش و ادامه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان میپردازیم.
نحوه پذیرش دانشگاه فرهنگیان
پذیرش دانشگاه فرهنگیان از طریق کنکور سراسری انجام میشود. اما پس از اعلام نتایج، مسیر پذیرش متفاوتی از دیگر دانشگاهها دارد که شامل مصاحبه و بررسی سوابق تحصیلی است. برای تحصیل در دانشگاه فرهنگیان باید آزمون نهایی کنکور را بگذرانید و در صورت کسب تراز در حد نصاب اعلام شده دانشگاه برای مصاحبه و گزینش نهایی دعوت خواهید شد. دانشگاه فرهنگیان از میان تمام داوطلبینی که حد نصاب نمره قبولی کنکور را کسب کرده باشند و در عین حال کد رشتههای فرهنگیان را در لیست انتخاب رشته خود وارد کرده باشند، تا دو برابر ظرفیت دعوت به مصاحبه خواهد کرد. این مصاحبه نوعی سنجش تواناییهای علمی و عملی داوطلبین است. داوطلبینی که بتوانند مرحله مصاحبه را پشت سر گذاشته و حد نصابهای لازم دانشگاه را کسب کنند، به عنوان دانشجوی فرهنگیان پذیرفته میشوند.
در مصاحبه دانشگاه فرهنگیان چه میگذرد؟
مصاحبه دانشگاه فرهنگیان برای گزینش نهایی از میان داوطلبین شامل ۲ مرحله بررسی سلامت بدنی و بررسی دانسته های علمی، اعتقادی و بحثهای شخصیتی است.
بررسی سلامت بدنی
تنها افراد با سلامت بدنی مناسب برای معلمی، شرایط ادامه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان را دارند. از این رو عدم لکنت زبان، داشتن قدرت بینایی خوب حداقل ۱۶ از ۲۰ در هر دو چشم، قدرت شنوایی کامل، قد و وزن مناسب و عدم ناهنجاریهای مادرزادی و یا نداشتن کراهت منظر در اثر سوختگی، سوانح و هر عامل دیگر، شرط پذیرش مصاحبه نهایی دانشگاه فرهنگیان است. همچنین فرد داوطلب نباید به بیماریهای مزمن و یا صعبالعلاج مانند دیابت، آسم، سیروزکبدی، پارکینسون، لوسمی خون، تالاسمی و… مبتلا باشد. این سختگیری نشان دهنده جایگاه و یا ارزشمندی افراد نیست، بلکه تنها مقدمهای است تا دانشگاه مطمئن شود که فرد متقاضی در آینده از عهده شغل معلمی برمیآید و در این مسیر با مشکل و چالشی مواجه نمیشود.
سوالات علمی، عقیدتی و شخصیتی
خیلیها از بخش سوالات در مصاحبه دانشگاه فرهنگیان واهمه دارند و گاهاً آن را سخت و غیرمنطقی نشان میدهند. اما در کل ماجرا خیلی ساده است و مسئولین پذیرش سعی دارند تا هر داوطلب را از نظر شخصیتی و دانسته های علمی و البته عقیدتی و خط فکری ارزیابی کنند. معمولاً مصاحبه با معرفی داوطلب آغاز میشود. در ادامه از او میخواهند که چند ویژگی اخلاقی برجسته خود را نام ببرد. بخشی از این سوالات در حیطه روانشناختی است که حول بررسی شخصیت داوطلب برای پذیرش شغل حساس معلمی تنظیم شده است. اینکه آیا داوطلب علاقمند به شغل معلمی است و یا با انگیزه دیگری برای تحصیل در دانشگاه فرهنگیان اقدام کرده است.
سوالات سیاسی در طول مصاحبه دانشگاه فرهنگیان پرسیده میشود؛ اما این سوالات صرفاً برای موشکافی خط فکری و یا جهتگیری سیاسی داوطلب نیست. بلکه برای ارزیابی سطح آگاهی داوطلب از موضوعات سیاسی کشور است. سؤالات احکام نیز در ادامه این مصاحبه مطرح شده که عموماً به موضوعات کلی از احکام شرعی اشاره میکند. سوالاتی از قبیل: آشنایی با نمازهای واجب و مستحب و یا آشنایی با مراجع تقلید و چیزهایی که روزه را باطل میکنند و… از این دست موضوعات هستند که هر کسی اگر علوم دینی دبیرستانی را مطالعه کرده باشد، احتمالاً به همگی این سوالات پاسخ درستی خواهد داد.
نحوه درس خواندن در دانشگاه فرهنگیان
اگر از همین حالا متقاضی پذیرش در دانشگاه فرهنگیان هستید و قصد دارید تا پس از طی شدن آزمون کنکور ورود به این دانشگاه را جدیتر دنبال کنید، بهتر است تا از شرایط کلی تحصیل در این دانشگاه نیز مطلع شوید. شرایطی که گاهاً خیلیها را ترغیب به ادامه تحصیل در این دانشگاه میکند. اما به هر حال محدودیتهایی نیز وجود دارد که لازم است تا از همین حالا دیدگاه کامل نسبت به این دانشگاه داشته باشید. قوانین و نحوه درس خواندن در دانشگاه فرهنگیان به قرار زیر است:
- دانشجویان از لحظه پذیرش، استخدام سازمان آموزش و پرورش هستند. لذا شغل آینده آنها از همان لحظه پذیرش تضمین شده است و حتی در تمام دوران تحصیل کمک هزینه یا اصطلاحاً حقوق دریافت میکنند.
- دانشگاه فرهنگیان موظف است که برای دانشجویان واجد شرایط مانند دانشجوی پذیرفته شده از شهری دیگر غیر از محل دانشگاه، خوابگاه تهیه نماید.
- تمام دوره تحصیل دانشجویان جزو سوابق خدمت آنها محسوب میشود. بنابراین در تمام مدت تحصیل قدمهای اول سوابق شغلی را سپری میکنند. اما تحصیل در این دانشگاه تماموقت و به شکل شبانهروزی است.
- دانشجویان تا ده سال چه هنگام تحصیل و حتی پس از تحصیل و در دوره معلمی خود اجازه جابجایی خارج از استان محل دانشگاه را ندارند.
- هر دانشجو از همان آغاز تحصیل تعهد میدهد که حداقل تا دو برابر مدت تحصیل خود در محل تعیین شده توسط سازمان آموزش و پرورش خدمت کند.
- امکان نقل و انتقال و یا تغییر رشته و گرایش در طول دوره تحصیلی دانشگاه فرهنگیان ممنوع است و تنها در شرایط بسیار خاص هر دانشجو از امکان جابجایی برخوردار است.
- در صورت علاقه برای ادامه تحصیل تا مقطع کارشناسی ارشد هر داوطلب لازم است تا حداقل ۳ سال سابقه خدمت آموزش و یا اداری در سازمان آموزش و پرورش را داشته باشد.
شرایط دانشگاه فرهنگیان برای متاهلین
متأهلین نیز به مانند هر فرد دیگری از امکان شرکت در آزمون کنکور و پذیرش دانشگاه فرهنگیان برخوردار هستند. اما شرایط دانشگاه برای تحصیل متأهلین تا حدودی متفاوت از افراد مجرد است. البته خانمهای متأهل هیچ شرایط خاصی ندارند و حق عائلهمندی دریافت نمیکنند و دوره تحصیل آنها به مانند سایر دانشجویان مجرد سپری خواهد شد. اما معمولاً در مرحله پذیرش امتیازاتی برای خانمهای متأهل در نظر گرفته شده است که مسیر ورود آنها به دانشگاه را سادهتر و امتیازات کسب شده را بالاتر خواهد برد. با این حال برای دانشجویان آقا و متأهل شرایط متفاوتی پیش بینی شده است.
شرایط دانشگاه فرهنگیان برای متاهلین تنها نوعی اضافه کمک هزینه تحصیلی است. به این شکل که آقایان متأهل از حق عائلهمندی برای سرپرستی خانواده برخوردار هستند. از این رو کمک هزینه دریافتی آنها تا حدودی بیشتر از دیگر دانشجویان مجرد و یا خانمهای متأهل دانشگاه فرهنگیان است. باقی شرایط تحصیل برای آقایان متأهل هیچ تفاوتی با دیگر دانشجویان این دانشگاه ندارد.
تدریس خصوصی تمامی پایه های تحصیلی
حقوق دانشگاه فرهنگیان چه مقدار است؟
کمک هزینه تحصیلی که از آن اصطلاحاً با عنوان حقوق دانشگاه فرهنگیان یاد میکنند، گزینه جذابی است که مورد توجه خیل بسیار داوطلبین کنکور قرار میگیرد. به هر حال هر دانشجو از لحظه ورود به این دانشگاه تحت استخدام رسمی آموزش و پرورش درآمده و حقوق ماهیانه میگیرد که برای یک دانشجوی جوان گزینه ایدهآلی است. اما این حقوق چه مقدار است؟ آیا صرفاً فقط در حد کمک هزینه تحصیلی است؟
مقدار حقوق دانشگاه فرهنگیان هر سال توسط سازمان آموزش و پرورش و مستقل از وزارت کار تعیین میشود. اما آموزش و پرورش متوجه هزینههای زندگی، تحصیل و حتی تورم سالیانه است و معمولاً مقدار کمک هزینه تحصیل اعلام شده مطابق با حداقل حقوق وزارت کار تعیین میشود. البته دانشجویان متأهل با توجه به حق عائلهمندی دریافتی بالاتری دارند. با این حال تمام این مبلغ به عنوان حقوق به دانشجویان داده نخواهد شد و ماهیانه مقداری از آن به عنوان کسری حقوق دانشگاه فرهنگیان برداشته میشود.
کسری حقوق دانشگاه فرهنگیان چیست؟ و چرا این مبلغ کسر میشود؟
حقوق یا بهتر بگوییم کمک هزینه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان متناسب با مقاطع تحصیلی هر دانشجو است که با توجه به سوابق تحصیلی آنها تعیین خواهد شد. از این رو هر دانشجو با اضافه شدن به سوابق تحصیلی او از امکان دریافت حقوق بالاتری به نسبت از دانشجویان تازه وارد برخوردار است. اما با توجه به شرایط هر دانشجو کسریهای ۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۴۵ درصدی از این حقوق کم خواهد شد. شرایط این کسریها به قرار زیر است:
- کسری ۱۰ درصدی حقوق دانشگاه فرهنگیان: این مبلغ از حقوق دانشجویانی کسر میشود که تنها از خدمات خوابگاهی دانشگاه فرهنگیان استفاده میکنند.
- کسری ۲۰ درصدی حقوق دانشگاه فرهنگیان: این مبلغ از حقوق دانشجویانی کسر میشود که علاوه بر خدمات خوابگاهی در حدود ۲ الی ۳ وعده غذایی از خدمات دانشگاه استفاده میکنند.
- کسری ۳۰ درصدی حقوق دانشگاه فرهنگیان: در صورتی که دانشجو در حداقل نیمی از روزهای هفته از تمام خدمات رفاهی و امکانات دانشگاه مانند غذا، خوابگاه و سایر موارد استفاده کند، این مبلغ از حقوق ماهیانه او کسر خواهد شد.
- کسری ۴۵ درصدی حقوق دانشگاه فرهنگیان: در صورتی که دانشجو در تمام ایام هفته از تمام خدمات رفاهی مانند غذا، خوابگاه و… دانشگاه استفاده کند، این مبلغ از حقوق ماهیانه او کسر خواهد شد.
تحصیل در دانشگاه فرهنگیان چند سال است؟
مدت زمان تحصیل در دانشگاه فرهنگیان با توجه به دوره تحصیل کارشناسی و کارشناسی ارشد متفاوت است. به مانند هر دانشگاه دیگر، مدت زمان تحصیل تا مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان ۴ سال شامل ۸ ترم تحصیلی است. اما اگر مدت زمان حداقل ۲ سال را در یکی از دانشگاههای معتبر کشور گذرانده باشید و در این مدت به دلایلی مانند مشروطی و یا سوابق سیاسی اخراج نشده باشید، این امکان فراهم است که مجدد کنکور داده و با پذیرش در دانشگاه فرهنگیان برای ۲ سال باقیمانده تا لیسانس تحصیل کنید.
از طرفی اگر علاقه به ادامه تحصیل دارید، لازم است تا حداقل ۳ سال به عنوان معلم و یا کارمند در بدنه آموزش و پرورش مشغول کار شوید و پس از سپری شدن این مدت میتوانید برای ادامه تحصیل تا مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه فرهنگیان اقدام کنید. مدت زمان تحصیل در دانشگاه فرهنگیان برای مقطع کارشناسی ارشد نیز ۴ ترم معادل ۲ سال تحصیلی است.
تفاوت پردیس فرهنگیان با دانشگاه فرهنگیان
پردیس فرهنگیان به واحدهای دانشگاهی مستقل در ساختار کلی دانشگاه فرهنگیان گفته میشود. در واقع منظور از دانشگاه فرهنگیان لزوماً یک واحد دانشگاهی منحصر به فرد نیست، بلکه یک ساختار آموزشی یکپارچه در سراسر کشور است. این دانشگاه در تمام استانها و حتی در شهرهای مختلف یک استان، مراکز آموزشی جداگانهای دارد. به هر کدام از این مراکز آموزشی مستقل اما وابسته به سازمان آموزش و پرورش اصطلاحاً پردیس فرهنگیان گفته میشود.
تحصیل در دانشگاه فرهنگیان وابسته به قوانین داخلی هر کدام از پردیسها و در راستای اهداف کلی سازمان آموزش و پرورش است. چرا که هیئت امنای هر واحد آموزشی قوانین مستقل خود را تهیه کرده که ممکن است با شرایط پذیرش و یا نحوه آموزش و حتی دورههای تدریس و ارائه خدمات و الزامات کلی با دیگر پردیسها متفاوت باشد و هر دانشجو لازم است تا طبق آییننامه داخلی هر کدام از این پردیسها دوره تحصیل در دانشگاه فرهنگیان را سپری کند.
شرایط پذیرش در دانشگاه فرهنگیان
حالا که با کلیاتی از شرایط ادامه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان آشنا شدهاید، قطعاً میتوانید از دیدگاه عمیقتر و با درک بهتری از شرایط این دانشگاه برای انتخاب رشته نهم به دهم و انتخاب رشته کنکور سراسری اقدام کنید. البته لازم است تا شرایط پذیرش این دانشگاه را داشته باشید. شرایطی مانند:
- تابعیت ایرانی داشته باشید و به دین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی و شناخته شده در قانون اساسی کشور معتقد باشید.
- هیچ نوع سوء سابقه نداشته باشید و از سلامت کامل روانی و جسمانی برخوردار باشید.
- هیچ نوع اعتیاد به مواد مخدر نداشته باشید.
- به تمام قوانین کشور پایبند باشید.
شرایط برای دعوت به مصاحبه در دانشگاه فرهنگیان
اگر چه تراز نهایی کنکور شرط کلیدی برای پذیرش و تحصیل در دانشگاه فرهنگیان است، اما علاوه بر این چندین شرط دیگر نیز وجود دارد. طبق اطلاعیه دانشگاه فرهنگیان هر فرد متقاضی پذیرش در این دانشگاه باید:
- از حداقل تراز عملی 7000 در نتایج نهایی کنکور سراسری برخوردار باشد.
- از حداقل معدل ۱۵ در رشته انسانی و حداقل معدل ۱۴ در دیگر رشتهها برخوردار باشد.
- سن داوطلب زیر ۴۰ سال باشد.
- بومی پردیسهای دانشگاهی فرهنگیان باشد.
علاوه بر این افراد شاغل به شکل رسمی و یا پیمانی در سازمان آموزش و پرورش نیز میتوانند برای شرکت در کنکور و پذیرش دانشگاه فرهنگیان اقدام کنند. این افراد لازم است تا حکم کارگزینی رسمی و یا پیمانی داشته باشند و در حال تحصیل مقاطع دورههای کاردانی و بالاتر در رشتههای دیگر از دانشگاههای دیگر نباشند. این در حالی است که تا هماکنون و طبق اطلاعیه دانشگاه فرهنگیان معلمین حقالتدریس و آموزش یاران نهضت سواد آموزی مجاز به انتخاب رشته این دانشگاه نیستند.
رشتههای تحصیلی در دانشگاه فرهنگیان
از طریق تمام رشتههای تجربی، ریاضی، انسانی، هنر و حتی زبان در کنکور سراسری میتوانید برای پذیرش و تحصیل در دانشگاه فرهنگیان اقدام کنید. رشتههای تعریف شده در دانشگاه با توجه به رشتههای تحصیلی و برای ترتیب معلمین دروس تخصصی است. این رشتههای دانشگاهی به تفکیک رشتههای تحصیلی در آزمون کنکور سراسری به قرار زیر هستند:
- رشتههای دانشگاهی علوم تجربی: داوطلبین علوم تجربی برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان میتوانند در رشتههای دبیری زیست، دبیری شیمی، دبیری علوم تجربی و آموزشی کودکان استثنایی ادامه تحصیل دهند.
- رشتههای دانشگاهی علوم انسانی: داوطلبین علوم انسانی برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان میتوانند در رشتههای دبیری ادبیات، دبیری الهیات، دبیری جغرافیا، دبیری عربی و یا مشاوره تحصیلی ابتدایی و دبیری دانشآموزان استثنایی ادامه تحصیل دهند.
- رشتههای دانشگاهی علوم ریاضی: داوطلبین علوم ریاضی برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان میتوانند در رشتههای دبیری ریاضی، دبیری فیزیک، آموزش ابتدایی و همچنین آموزش دانشآموزان استثنایی ادامه تحصیل دهند.
- رشتههای دانشگاهی هنر و زبانهای خارجی: داوطلبین رشتههای هنر و زبانهای خارجی نیز میتوانند برای پذیرش در رشتههای آموزش هنر، دبیری ارتباط تصویری و یا دبیری زبان انگلیسی جذب دانشگاه فرهنگیان شوند.
ادامه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان
تمام دانشجویان در دانشگاه فرهنگیان پس از اتمام دوره کارشناسی به عنوان کارمند رسمی دولت محسوب شده و باید از قوانین دولت برای ادامه تحصیل کارکنان دولت تبعیت کنند. طبق این قانون امکان ادامه تحصیل در ساعات اداری وجود ندارد و افراد باید از شرایط مرخصی و یا در زمانی خارج از ساعات اداری تحصیل کنند. از طرفی ادامه تحصیل تنها در رشتههای مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش امکانپذیر است.
به این ترتیب ادامه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان امکانپذیر است، اما شرایط آن تا حدودی دشوار و لازم است تا مراتب اداری لازم و هماهنگی با سازمان آموزش و پرورش انجام شود. چرا که افراد پس از دوره لیسانس نمیتوانند در زمان پذیرش شغل معلمی برای ادامه تحصیل اقدام کنند و لازم است تا این بازه تحصیلات تکمیلی را مرخصی بگیرند. همچنین داوطلب ادامه تحصیل باید حداقل برای ۳ سال سابقه تدریس و یا کار اداری را سپری کرده باشد. تقاضای مرخصی، برجستهترین چالش ادامه تحصیل در دانشگاه فرنگیان است.
سؤالات متداول
آیا برای پذیرش و ادامه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان شرط معدل در نظر گرفته شده است؟
بله، تمام داوطلبین پذیرش این دانشگاه علاوهبر کسب حداقل تراز 7000 در کنکور سراسری باید از حداقل معدل ۱۴ برخوردار باشند.
آیا معلمین حقالتدریس امکان پذیرش در دانشگاه فرهنگیان را دارند؟
خیر، تنها کارکنان رسمی و پیمانی سازمان آموزش و پرورش میتوانند برای پذیرش در این دانشگاه اقدام کنند.
آیا با مدرک لیسانس میتوان برای پذیرش و تحصیل در دانشگاه فرهنگیان اقدام کرد؟
بله، هر فرد با هر مدرک تحصیلی به شرط آنکه از حداقل سن لازم برخوردار باشد، میتوانند برای ورود به این دانشگاه اقدام کنند.
آیا پذیرش در دانشگاه فرهنگیان بومی است؟
بله و فرد پذیرش شده متعهد است تا دو برابر زمان تحصیل به عنوان معلم و یا کارمند آموزش و پرورش در استان بومی خود مشغول به کار شود.