همه چیز در مورد تقویت حافظه

بعضی از دانش آموزان در جلسات مشاوره و برنامه ریزی درسی به مشاوران ما میگویند که حافظه ضعیفی دارن و اصلا مطالب یادشون نمیمونه …اما واقعا مشکل از حافظه شما است و یا نوع مرور و درس خوندنتون مشکل داره؟! ما میخوایم تو این مطلب به شما میگیم که حافظه چی هست و چه جوری میتونیم حافظمونو تقویت کنیم. تقویت حافظه با راهکار هایی که به شما میگیم خیلی آسون میشه.

حافظه چیست؟

حافظه مخزنی از اطلاعات در مغز ما است بخشی از سلول های مغزی اطلاعات را در خود حفظ می کنند که بر اساس وظیفه ای که بر عهده دارند انواع حافظه ما را تشکیل می دهند.

اهمیت حافظه در چیست؟

حافظه به ثبت و ذخیره اطلاعات کمک می کند . مخزن اطلاعاتی ما هویت ما و یادگیری های ما را می سنجد .فردی که حافظه خود را از دست داده است اگر این حافظه ، حافظه شناختی باشد فرد هویت خود را از دست می دهد اما اگر این حافظه در زمینه رویداد باشد فرد جز افراد کم هوش یا عقب مانده طبقه بندی می شود . فرض کنید هر چه را مطالعه می کنید در حافظه شما باقی نماند چه حسی به شما دست می دهد مسلما نا امید و بی انگیزه می شوید اعتماد به نفس خودتون رو ازدست می دید برای همین حافظه مهم ترین بخش ما در زندگی درسی و کاری ما است .

انواع حافظه :

حافظه انواع مختلفی دارد که برای هرکدام سلول های خاصی از مغز ما در گیر آن هستند برای همین موضوع در این قسمت به انواع مختلف حافظه می پردازیم و با ویژگی هر حافظه آشنا می شویم .

1-  حافظه حسی 

در این حافظه 5حس ما درگیر هستند مطالبی که می شنویم ، حافظه حس شنوایی ما را تحریک می کند ، مطالبی که می بینیم حس بینایی و حافظه حس بینایی را درگیر می کند . چیز هایی که می خوریم و بو می کنیم در حافظه حسی چشایی و بویایی ذخیره می شوند و اشیایی که لمس می کنیم در حس لامسه ما ذخیره می شوند .

مدت زمان حفظ اطلاعات در این حافظه چند ثانیه بیشتر نیست این حافظه مخزن گنجایشی بسیار کوچکی دارد اگر به ورودی اطلاعات آن توجهی نشود این مطالب به دست فراموشی سپرده می شوند.

چه روشی برای حفظ اطلاعت در حافظه حسی وجود دارد ؟

اگر می خواهید مطالب حافظه حسی ثبت شوند و مدت زمان بیشتری در حافظه بمانند باید به آنها دقت و توجه شود با این کار اطلاعات وارد شده را به مخزن حافظه کوتاه مدت منتقل می کنید .

استفاده از حافظه حسی در یادگیری :

زمانی که در کلاس درس به تخته نگاه می کنید اطلاعات را وارد حافظه دیداری می کنید یا صدای معلم حافظه حس شنوایی شما را تحریک می کند برای ثبت این اطلاعات در حافظه کوتاه مدت باید به سخنان معلم در کلاس درس یه به تخته کلاس توجه کنید اینکار باعث افزایش یادگیری شما می شود برای همین موضوع است که طی تحقیقات ثابت شده قوی ترین سیستم های عصبی یادگیری در کلاس درس فعال می شوند .

2-  حافظه کوتاه مدت

دومین حافظه ما حافظه کوتاه مدت است گنجایش این حافظه بیشتر از حافظه حسی است اما باز محدودیت بین 5 الی 9 آیتم را دارد مطالب در این حافظه چند دقیقه تا چند ساعت دوام می اورند  و نحوه به حافظه پسردن مطالب موجب پایداری بیشتر یا کمتر مطالب در این حافظه می شود برای همین موضوع برای افزایش گنجایش حافظه کوتاه مدت روش های بسیار متفاوتی ارائه شده است تمامی تکنیک ها و دوره های تقویت حافظه با افزایش تقویت حافظه کوتاه مدت طراحی شده اند .

مطالب در این حافظه بیش از چند ساعت دوام نمی آورند پس اگر اطلاعت شما به گونه ای است که می خواهید برای مدت زمان زیادی مطالب در حافظه شما ثبت شود باید در ابتدا انها را وارد حافظه بلند مدت کنید که این کار با تکرار و مرور زیاد صورت می پذیرد .

مرور چیست ؟

مرور یعنی دوباره خوانی مطالب برای انتقال آنها از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت برای یادگیری و تثبیت بیشتر . مرور روش ها و اصول خودش را دارد . در مرور باید خلاصه و چکیده ای از مطالب رو بازیابی کرد . مرور بر اساس منحنی یادگیری و فراموشی ابینگهوس روانشناس آلمانی که سال های سال بر روی حافظه کار کرده است ابداع شده است .

مطالب از روی چه چیزی باید مرور شوند ؟

اگر قرار است مطلبی را که مطالعه کرده اید مرور کنید باید بدانید که اینکار درصورتی مفید خواهد بود که بدون نگاه کردن از مطلب و از طریق ذهنی این کار را انجام دهید اینگونه متوجه می شوید که چه مطالبی در حافظه شما باقی مانده است و چه مطالبی فراموش شده اند . همچنین مرور باید به روش خلا ذهنی باشد  و از روی رد پاها و یا خلاصه نویسی های شما انجام شود هدف از مرور یاد آوری مطالب مهم و ضوروری است .

مرور در چه فواصل زمانی باید صورت پذیرد ؟

مرور باید بر اساس منحنی ابینگهوس باشد وقتی مطلبی را مطالعه می کنید و آن مطلب وارد حافظه کوتاه مدت می شود بعد از 24 ساعت آروم آروم آن مطلب رو به فراموشی می سپارد .بعد از آن اگر شما 24 ساعت بعد از مطالعه دوباره مرور کنید آن مطلب به حد تسلط بالاتری از قبل می رسد و سرعت فراموشی آن کم تر می شود تا 7 روز بعد در عرض این 7 روز کمی از مطالب مجددا فراموش می شوند اما با مرور دوباره سطح یادگیری و تسلط آن به حدی می رسد که تا 1ماه نیازی به مرور نیست این روند برای مرور های 3ماه و 6ماه نیز صادق است .

انتقال اطلاعات به حافظه بلند مدت :

بعد از 5 مرتبه مرور مطالب با تکرار منظم در فواصل منظم بر اساس کارکرد سلول های مغزی به حافظه بلند مدت انتقال می یابند و سال ها در این حافظه بایگانی می شوند و در صورت نیاز به حافظه کوتاه مدت بازیابی می شوند .

3-  حافظه بلند مدت

این حافظه مخزن عظیمی از اطلاعات هست هر آنچه از بچگی در زندگی ما اتفاق افتاده اگر شامل توجه و تکرار شده باشد در این حافظه قرار دارد مطالب در این حافظه فراموش نمی شوند بلکه ممکن است به طور کل پاک شوند و از بین بروند . که آسیب و ضربه می تواند این اتفاق را رقم بزند . حافظه بلند مدت انواع متفاوتی دارد که هر مطلب بر اساس دسته بندی که وجود دارد در هر حافظه جای می گیرد .

حافظه معنایی : این لغات حافظه حفظی شما را می سنجد دایره لغات شما در این حافظه قرار می گیره برای تقویت این حافظه کد گذاری بیشتر تاثیر گذار است . برای یادگیری مطالب حفظی جداسازی مطالب و لغات در برگه های کوچک و کد گذاری برای آنها بسیار جواب گو نیاز های یادگیری شما است .

حافظه رویدادی : این حافظه به تمامی رویداد ها واتفاقات زندگی شما می پردازد . با استفاده از این حافظه هویت خود را می شناسید .

روش های تقویت حافظه

همانطور که گفتم روش های تقویت حافظه برای حافظه کوتاه مدت کاربرد دارد که می تواند به صورت مستقیم بر حافظه کوتاه بلند مدت و سایر حافظه ها نیز اثر بگذارد.  تقویت حافظه بسیار مهم است و دوره های زیادی را در بر می گیرد . روش هایی که در این مقاله می گوییم صرفا جهت افزایش مهارت است و تا حدی به افزایش قدرت و گنجایش حافظه شما کمک می کند اما اگر می خواهید شبیه افرادی شوید که در مسلبقه هوش برتر شرکت می کنند باید بدانید که اینها بسیار روی مهارت های تقویت حافظه خود کار کرده اند و روش های گفته شده را به خوبی تمرین کرده اند . که این روش ها عبارتند از :

1-  کد گذاری : در این روش باید یک موضوع خیلی معمولی و بدیهی را با مطلبی که می خواهید به حافظه بسپارید ارتباط دهید و بین مطالب یک داستان یا یک تصویر بسازید روش های کد گذاری در مطالعه لغات ، حفظ اعداد و فرمول ها ، آیات درس دین و زندگی و مطالبی که زیاد فراموش می شوند موثر است.

2-  استفاده از حافظه تصویری : یکی از بهترین روش های تقویت حافظه استفاده از حافظه تصویری است که بین مطالب با یک تصویر و یک متن ارتباط دهید.

3-  ارتباط معنایی بین مطالب : بین مطالب یک معنا ایجاد کنید استفاده از داستان سازی در تقویت حافظه می تواند بسیار موثر واقع شود .

4-  استفاده از تکنیک های تغذیه ای : برای تقویت حافظه نوع تغذیه شما بسیار بسیار موثر است چرا که مستقیما روی سلول های مغزی و عملکرد سلول های مغزی اثر می گذارد . برای همین استفاده از گرمی و مغز ها بسیار موثر است . خوردن غذاهای گرم بسیار بسیار به حافظه شما کمک  می کند سردی مغز شما را سرد می کند و حافظه شما را تضعیف می کند.

5-  مرور مطالب : مرور دنیای گسترده ای دارد که همه آنها را به تفضیل در مقاله مربوطه به مرور قرار داده ایم .

6-  ترکیب اطلاعات جدید با مطالب قبل : مطالبی که قبلا مطالعه کرده اید رو به حافظه شما سپرده شده است را با مطالب جدید لینک بزنید. به طور مثال شما قبلا یک موضوعی را به صورت کامل یاد گرفته اید اما مطلب جدید شبیه همین مطلب است اما به هیچ عنوان در حافظه شما قرار نمی گیرد برای همین موضوع تفاوت ها و شباهت های مطلب جدید با مطلب قدیمی را بررسی نمایید . این کار به یادگیری مطالب و تقویت حافظه بسیار بسیار کمک می کند . پس خیلی این موضوع رو جدی بگیرید .

تقویت حافظه برای چه گروه سنی مناسب است ؟

با افزایش سن حافظه رو به افول می گذارد و اگر در سنین جوانی و بزرگسالی از حافظه خود کار نکشی در سنین میانسال و پیری دچار بیماری های مختلف حافظه مثل آلزایمر می شی تقویت حافظه از سنین کودکی و سال های ابتدایی تا میانسالی مهم و مفید است .

تمرکز و تقویت حافظه :

برای افزایش گنجایش حافظه باید تمرکز بالایی روی مطالب داشته باشید برای همین موضوع باید در ابتدا تمرکز خودتون رو افزایش بدید علت اصلی اینکه تمرکز شما روی یک موضوع ثابت نمی ماند تسلط ناخود آگاه شما بر خود آگاه است که باعث پرش فکر می شود .

تمرکز چیست ؟

تمرکز یعنی تمامی حواس شما روی یک موضوع خاص و مشخص در واحد زمان ثابت شود . برای همین تمرکز در یادگیری و حافظه موثر است .

چه عواملی بر تمرکز اثر می گذارد ؟

خواب و تغذیه دو تا عوامل غیر مستقیمی است که بر تمرکز اثر می گذارد اگر تغذیه خوب نداشته باشید یا فقط مواد غذایی با طبع سرد بخورید تمرکز شما کم می شود و یا خواب کم و نا کافی بر کاهش تمرکز شما تاثیر می گذارد .

عامل بعدی درگیری های فکری و تسلط ناخودآگاه شما است که موجب می شود تمرکز شما از بین ببرد که باید روی تخلیه ناخود اگاه کار کنید .

بیشتر بخوانید :راه های افزایش تمرکز در هنگام درس خواندن و مطالعه

روش های افزایش تمرکز :

تمرکز نداری ؟ موقع مطالعه ذهنت می پره و زمانت رو از دست می دی ؟ تمرکز در افزایش ضریب کیفیت یادگیری تو خیلی خیلی موثره برای اهمیتی که تمرکز در مطالعه تو داره می خوام بهت راهکار ها و تمرین های افزایش تمرکز رو بهت یاد بدم :

1-  حتما از روش شکست زمان در مطالعه استفاده کنید اینکار کمک می کنه که اگر موضوعی حواس اتون رو پرت می کنه محدودیت زمانی موجب بشه که به درس برگردید .

2-  استفاده از تکنیک کش : در این روش یک کش پول رو دور مچ دستتون ببندید و هر بار که حواستون پرت شد کش رو بگیرید و بکشید اینکار یک تلنگر به شما میزنه که دیگه بعد از یه مدت حواستون پرت نشه.

3-  شمارش معکوس اعداد : از عدد 1000 شروع کنید و به صورت معکوس با مضرب 3 به صورت ذهنی برید عقب اینکار بسیار در تقویت حافظه شما موثره و تمرکز اتون رو بالا می بره

4-  تمرین آدم برفی : قبل از خواب یک آدم برفی رو تصور کنید و سعی کنید که آروم آروم این ادم برفی رو آب کنید اینکار هم به خواب خوب شما کمک می کنه و هم باعث افزایش تمرکز شما می شه .

5-  تمرین نوشتن اسم : روبه روی یک دیوار بزرگ بنشینید و اسم خودتون رو با ذهن اتون و چشم اتون بنویسید که اسم شما کل دیوار رو در بر بگیره اینکار واقعا در افزایش تمرکز شما موثره .

اگر می خوای که روش های تقویت حافظه  رو دقیق تر بدونی و با حافظه ات کاری کنی که از حافظه یه کامپیوتر هم قوی تر عمل کنه باید در دوره های تقویت حافظه دکتر پرتوی شرکت کنی اینکار بهت کمک میکنه که بتونی ابر قهرمان حافظه بشی فقط کافیه با ما تماس بگیری یا فرم زیر رو پر کنی.